کمک نجومی ژاپن به ایران برای نجات دریاچه ارومیه

دولت ژاپن تصمیم گرفته است مبلغ ۶۹۰ میلیون ین ژاپن (۴.۵ میلیون دلار یا معادل 315 میلیارد تومان) به جمهوری اسلامی ایران برای اجرای پروژه‌ای در زمینه توسعه سیستم حفاظت از تالاب‌ها در دریاچه ارومیه و دیگر مناطق، از جمله جوامع اطراف آن اختصاص دهد.

همشهری در خبری نوشت:در ابتدای این مراسم گفت: برنامه توسعه سازمان ملل متحد در جمهوری اسلامی ایران با افتخار اعلام می‌کند که دولت ژاپن مبلغ ۶۹۰ میلیون ین را برای ارتقای مدیریت تالاب‌ها و افزایش تاب‌آوری اقلیمی در تالاب‌های دریاچه ارومیه، شادگان، پریشان و انزلی اختصاص داده است. از سال ۲۰۱۴، ژاپن یکی از شرکای کلیدی دولت ایران و برنامه توسعه سازمان ملل متحد در حمایت از مدیریت پایدار منابع طبیعی در حوضه آبریز تالاب‌ها و تنوع بخشی به معیشت جوامع وابسته به تالاب‌ها بوده است. این پروژه از سال ۲۰۲۴ تا ۲۰۲۸ به‌طور مشترک با همکاری سازمان حفاظت محیط‌زیست و سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) اجرا خواهد شد. این پروژه بر دستاوردهای گذشته بنا خواهد شد و این امر تلاش‌ها برای توسعه موفقیت‌آمیز مدل‌ها و شیوه‌های آزمایشی را تسریع خواهد کرد. با تمرکز بر کشاورزی پایدار و معیشت‌های جایگزین سازگار با تغییرات اقلیمی، این ابتکار به‌دنبال ایجاد منافع بلندمدت برای جوامع محلی و در عین حال حفظ تنوع زیستی تالاب‌ها به‌عنوان اکوسیستم‌های حیاتی است. در چهار سال پیش رو، ما به ترویج شیوه‌های کشاورزی نوآورانه با مصرف کم آب خواهیم پرداخت، در حالی که بر توسعه این شیوه‌ها برای آینده‌ای بهتر برای همه، متمرکز خواهیم بود.

تسوکادا تاماکی، سفیر ژاپن در تهران در مراسم امضای این تفاهمنامه همکاری گفت: «برای من افتخار بزرگی است که در مراسم امروز برای امضا و تبادل یادداشت‌ در خصوص کمک‌های مالی بلاعوض دولت ژاپن برای احیای دریاچه ارومیه و سایر تالاب‌ها در همکاری با برنامه توسعه ملل متحد (UNDP) و سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد  سخن بگویم. ژاپن و ایران قرن‌ها و هزاره‌ها روابط دوستانه‌ای داشته‌اند. دولت ژاپن می‌خواهد این روابط را در آینده ادامه دهد. مراسم امروز گواهی بر این آرزو و تعهد است. در زمینه روابط دولتی و همکاری‌های دو کشور، حفاظت از محیط‌زیست همواره یکی از موضوعات اصلی بوده که تلاش‌ها و منابع خود را در آن به کار گرفته‌ایم. دولت ژاپن تصمیم گرفته است مبلغ ۶۹۰ میلیون ین ژاپن (۴.۵ میلیون دلار آمریکا) به جمهوری اسلامی ایران برای اجرای پروژه‌ای در زمینه توسعه سیستم حفاظت از تالاب‌ها در دریاچه ارومیه و دیگر مناطق، از جمله جوامع اطراف آن اختصاص دهد. این پروژه عمدتاً توسط برنامه توسعه ملل متحد (UNDP) و با همکاری سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) اجرا خواهد شد.»

او ضمن اشاره به خاطره سفر خانوادگی‌اش در تابستان گذشته به دریاچه ارومیه و مشاهده بیابانی شدن آن تاکید کرد که دیدن وضعیت دریاچه او را برا بهبود شرایط مصمم‌تر از قبل کرده است و گفت: «ایران ۲۶ تالاب باارزش را که تحت کنوانسیون رامسر قرار دارند، از جمله دریاچه ارومیه، در اختیار دارد. این تالاب‌ها که محل زیست گونه‌های مختلف و پرندگان مهاجر هستند، باید حفظ شوند؛ این تنها یک مسئله داخلی ایران نیست، بلکه مسأله‌ای برای بقای کره زمین است و باید به عنوان یک مسأله بین‌المللی شناخته شود. در طول ۱۰ سال گذشته، دولت ژاپن از طریق بازوی توسعه‌ای خود، جایکا ، از حفاظت از دریاچه ارومیه حمایت کرده و در این راستا با برنامه توسعه ملل متحد (UNDP) و سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) همکاری داشته است. برای ادامه این روند، ما به همکاری با برنامه توسعه ملل متحد (UNDP) و سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) ادامه خواهیم داد و سیستم‌های مدیریت آب در دریاچه ارومیه را با استفاده از مدل‌های تحلیل آب که قبلاً توسط FAO ایجاد شده و بهترین شیوه‌های ایجاد شده توسط UNDP، راه‌اندازی خواهیم کرد. این سیستم‌ها به منظور بهبود امکانات آبیاری برای استفاده بهینه از منابع آبی کشاورزی ایجاد خواهند شد.

این پروژه به مانند تفاهمنامه قبلی به مسئله برداشت بی‌رویه آب، توسعه صنایع پایدار، مانند گردشگری اکولوژیک در منطقه خواهد پرداخت.»

به گفته تسوکادا تاماکی، سفیر ژاپن، «دانش و فناوری‌های منتقل شده از طریق این همکاری در سایر تالاب‌های ایران، مانند تالاب شادگان، تالاب پریشان و تالاب انزلی، به کار خواهد رفت. ویژگی دیگری که این پروژه را متمایز می‌کند، رویکرد جامع آن است؛ رویکردی که حفاظت از محیط‌زیست را با توسعه پایدار جوامع محلی تلفیق می‌کند، به طوری که منافع آن تنها به تالاب‌های مستقر در منطقه محدود نخواهد شد بلکه جوامع اطراف آن‌ها نیز برای نسل‌های آینده بهره‌مند خواهند شد. مراسم امروز تنها تکمیل تلاش‌های ما نیست –که البته این خود اهمیت دارد؛ بلکه نمادی از امید و مسئولیت مشترک میان همه ما است که در اینجا گرد هم آمده‌ایم. مایلم عمیق‌ترین قدردانی خود را از تمامی کسانی که بی‌وقفه برای تحقق این پروژه تلاش کرده‌اند، به ویژه تیم UNDP، سازمان محیط‌زیست و وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران ابراز نمایم. بیایید با هم در این مسیر گام برداریم تا اهدافمان را با موفقیت به انجام رسانیم.»

احمدرضا لاهیجان‌زاده؛ معاون محیط دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست در این مراسم با اشاره به اینکه به مدت ۳ سال مدیر ملی اجرای پروژه همکاری ایران و ژاپن در مورد دریاچه ارومیه بوده است گفت: همان زمان سفیر وقت ژاپن از پروژه بازدید کرده و در آن بازدید نیز یک کمک ۳ میلیون دلاری دیگر توسط ژاپن انجام شد. ما تلاش می‌کنیم که ماندگاری اقدامات را استمرار ببخشیم و آن‌ها را در مناطق جدیدتری هم انجام دهیم.