وام ۲ میلیاردی بانک مسکن؛ کلید خانه یا بلیت انباری ۱۲ متری؟

   خبر جدید بانک مسکن درباره پرداخت وام مسکن تا سقف ۲ میلیارد تومان با نرخ سود ۹ درصدی شاید در نگاه اول نویدبخش باشد؛ عددی بزرگ که می‌تواند در ذهن بسیاری از متقاضیان، جرقه امید برای خانه‌دار شدن بزند. اما وقتی پای واقعیت‌های بازار مسکن در تهران به میان می‌آید، این وعده رنگ می‌بازد و دوباره همان پرسش قدیمی سر برمی‌آورد: آیا وام‌های بانکی واقعاً راهگشا هستند یا فقط مُسکن موقتی؟

فاصله عمیق وام با قیمت واقعی خانه

طبق آخرین گزارش‌های رسمی، میانگین قیمت هر مترمربع واحد مسکونی در تهران بیش از ۱۷۰ میلیون تومان است. این یعنی با وام ۲ میلیارد تومانی، تنها می‌توان حدود ۱۲ مترمربع خانه خرید؛ فضایی که به شوخی بیشتر شبیه یک انباری است تا جایی برای زندگی. در مناطق میانی و شمالی تهران، این فاصله حتی عمیق‌تر هم می‌شود؛ جایی که قیمت هر متر مربع به ۳۰۰ میلیون تومان و بالاتر می‌رسد.

اقساط سنگین وام؛ بار مضاعف بر دوش خانواده‌ها

وام جدید بانک مسکن هرچند با نرخ سود ۹ درصدی ارائه می‌شود، اما دوره بازپرداخت ۶۰ ماهه (۵ ساله) دارد. این یعنی متقاضی باید ماهانه اقساطی در حدود ۴۰ تا ۵۰ میلیون تومان بپردازد؛ رقمی که با سطح درآمد اغلب خانواده‌های شهری به‌هیچ‌وجه هم‌خوانی ندارد. در واقع، وام قرار است کمک‌کننده باشد، اما برای بسیاری از خانوارها به مانعی تازه تبدیل می‌شود.

طرح سپید؛ بیشتر به درد سازمان‌ها می‌خورد تا افراد

در قالب طرح سپید، اشخاص حقوقی می‌توانند برای پرسنل خود وام‌های بالاتر از سقف ۲ میلیارد تومان نیز فراهم کنند؛ اما این مدل عملاً برای افراد عادی که خارج از سازمان‌ها و شرکت‌های بزرگ کار می‌کنند، چندان دسترس‌پذیر نیست. در نتیجه، گروه زیادی از متقاضیان واقعی مسکن از دایره این تسهیلات بیرون می‌مانند.

رؤیای خانه‌دار شدن؛ از جوانان تا طبقه متوسط

خانه‌دار شدن در تهران، که روزگاری یکی از شاخص‌های ثبات اقتصادی خانواده‌ها محسوب می‌شد، حالا به رؤیایی دست‌نیافتنی بدل شده است. جوانانی که در آستانه تشکیل خانواده‌اند، حتی با پس‌انداز چند ساله و دریافت وام، تنها می‌توانند به اجاره‌نشینی بلندمدت فکر کنند. طبقه متوسط نیز که همیشه ستون اصلی بازار مسکن بود، امروز در برابر موج تورم و جهش قیمت‌ها به‌تدریج از چرخه خرید خارج می‌شود.

وام‌هایی که کافی نیستند

وام‌های جدید بانک مسکن، هرچند با نیت حمایت از خانه‌دار شدن ارائه می‌شوند، اما در برابر واقعیت‌های بازار مسکن در ایران، به‌ویژه تهران، ناچیز به نظر می‌رسند. در شرایطی که قیمت یک آپارتمان ۶۰ متری در مناطق متوسط تهران به بیش از ۱۰ میلیارد تومان رسیده، وام ۲ میلیاردی تنها می‌تواند بخشی از پیش‌پرداخت را پوشش دهد.

مسئله اصلی همچنان تورم افسارگسیخته و نبود سیاست‌های جدی برای کنترل قیمت مسکن است. تا زمانی که این شکاف پر نشود، وام‌ها نه یک راه‌حل اساسی، بلکه صرفاً یک مُسکن کوتاه‌مدت خواهند بود