هجوم به شمال؛ وقتی جنگ و خشکسالی، ویلا را به پناهگاه بدل می‌کند
گیلان و مازندران، که زمانی مقصد گردشگری و خوشی‌های کوتاه‌مدت بودند، حالا در آستانه بدل شدن به مقصد مهاجرت‌های اضطراری هستند. این هجوم شاید برای سرمایه‌گذاران و دلالان فرصتی طلایی باشد، اما برای مردم محلی و محیط‌زیست، خطری است که آینده شمال ایران را تهدید می‌کند.
جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل تنها یک بحران سیاسی ـ امنیتی نبود؛ اثرات اجتماعی و اقتصادی آن حالا در بازار مسکن شمال کشور هم دیده می‌شود. همزمان با تشدید خشکسالی در مناطق مرکزی و جنوبی ایران، تقاضا برای خرید زمین و ویلا در گیلان و مازندران جهشی کم‌سابقه داشته است.
شمال؛ مقصد تازه مهاجرت‌های اضطراری
روایت مشاوران املاک در رشت و شهرهای اطراف، تصویر روشنی از وضعیت می‌دهد: ویلا و زمین حالا دیگر نه صرفاً برای خوش‌گذرانی یا سرمایه‌گذاری، که برای امنیت و آب خریداری می‌شوند. خریداران عمدتاً از استان‌های تهران، البرز، آذربایجان شرقی و اصفهان هستند؛ مردمی که شمال را پناهگاهی در برابر جنگ و بحران زیست‌محیطی می‌بینند.
پیامدهای اجتماعی؛ فشار بر بومی‌ها
این موج خرید، تبعات مستقیم و خطرناکی دارد:
- افزایش قیمت‌ها که دست بومیان را از بازار کوتاه می‌کند.
- تغییر بافت جمعیتی و فرهنگی روستاها و شهرهای کوچک.
- ترافیک خارج از ظرفیت که حالا دیگر محدود به تعطیلات نیست و به زندگی روزمره شمالی‌ها هم سرایت کرده است.
محیط‌زیست؛ قربانی اول هجوم
شمال ایران پیش‌تر هم با معضل مدیریت ناکارآمد زباله و فشار بر منابع آب و برق دست‌وپنجه نرم می‌کرد. حالا با تداوم حضور جمعیت غیر بومی، نگرانی‌ها دوچندان شده:
- در رشت تابستان امسال قطعی‌های برق و آب تا ۴ ساعت در روز ادامه داشت.
- کارشناسان هشدار می‌دهند که با ورود هزاران خانوار تازه‌ساکن، بحران انرژی در گیلان و مازندران شدت خواهد گرفت.
تغییر الگوی سرمایه‌گذاری
تا همین چند سال پیش خرید ویلا در شمال بیشتر به‌عنوان سرمایه‌گذاری لوکس شناخته می‌شد؛ امروز اما همان ویلاها به پناهگاه اضطراری در برابر جنگ و خشکسالی تبدیل شده‌اند. این تغییر الگو نشان می‌دهد بازار مسکن ایران دیگر تنها تابع شاخص‌های اقتصادی نیست، بلکه تحت تاثیر مستقیم بحران‌های امنیتی و زیست‌محیطی قرار دارد.
پرسش‌های بی‌پاسخ
- آیا دولت برنامه‌ای برای مهار فشار جمعیتی و زیست‌محیطی شمال دارد؟
- چه تضمینی وجود دارد که بومیان قربانی سوداگری در بازار زمین نشوند؟
- و مهم‌تر از همه: اگر جنگ یا خشکسالی طولانی‌تر شود، آیا شمال هم تاب این هجوم را خواهد داشت؟
گیلان و مازندران، که زمانی مقصد گردشگری و خوشی‌های کوتاه‌مدت بودند، حالا در آستانه بدل شدن به مقصد مهاجرت‌های اضطراری هستند. این هجوم شاید برای سرمایه‌گذاران و دلالان فرصتی طلایی باشد، اما برای مردم محلی و محیط‌زیست، خطری است که آینده شمال ایران را تهدید می‌کند.
نویسنده: دارا مجد