ایران‌خودرو ۵ روز تعطیل شد؛ ناترازی انرژی به قلب صنعت رسید
شرکت ایران‌خودرو، بزرگ‌ترین خودروساز خاورمیانه، اعلام کرد که از سه‌شنبه تا شنبه (۱۶ تا ۲۰ مرداد) فعالیت‌های کارخانه اصلی خود را متوقف می‌کند. علت این تصمیم، به گفته این شرکت، «اجرای برنامه‌های نگهداری و تعمیرات ماشین‌آلات و تجهیزات» و ناترازی انرژی عنوان شده است.
در حالی‌که گرمای بی‌سابقه تابستان امسال همچنان زندگی روزمره میلیون‌ها ایرانی را تحت‌تأثیر قرار داده، حالا خبر تعطیلی یکی از بزرگ‌ترین کارخانه‌های صنعتی کشور، بازتابی از بحرانی عمیق‌تر در زیرساخت‌های انرژی ایران است.
شرکت ایران‌خودرو، بزرگ‌ترین خودروساز خاورمیانه، اعلام کرد که از سه‌شنبه تا شنبه (۱۶ تا ۲۰ مرداد) فعالیت‌های کارخانه اصلی خود را متوقف می‌کند. علت این تصمیم، به گفته این شرکت، «اجرای برنامه‌های نگهداری و تعمیرات ماشین‌آلات و تجهیزات» و ناترازی انرژی عنوان شده است.
اما پشت این اطلاعیه رسمی، روایت دیگری از فشار بی‌سابقه شبکه برق کشور و چالش‌های مزمن در برنامه‌ریزی تولید انرژی پنهان است. این تعطیلی تنها یک تصمیم فنی نیست؛ بلکه نشانه‌ای است از نزدیکی صنعت کشور به مرز بحران انرژی.
ایران‌خودرو و برق؛ رابطه‌ای که دیگر پایدار نیست
ایران‌خودرو نه‌تنها یکی از بزرگ‌ترین کارفرمایان صنعتی ایران است، بلکه ستون فقرات زنجیره تأمین در صنعت خودروسازی و قطعه‌سازی کشور به‌شمار می‌رود. توقف ۵ روزه این کارخانه، یعنی توقف صدها خط تولید وابسته، تأخیر در تحویل خودروها، اختلال در نقدینگی تأمین‌کنندگان و در نهایت، افزایش نارضایتی عمومی.
در روزهای گذشته نیز استان‌های مختلفی چون تهران، خوزستان، البرز، خراسان رضوی و… به دلیل مصرف بالای برق، ناچار به تعطیلی موقت ادارات دولتی شدند. حالا که شرکت‌های صنعتی نیز وارد این چرخه شده‌اند، پرسش اصلی این است: تاب‌آوری صنعت ایران در برابر بحران انرژی تا کجاست؟
بحران یا بهانه؟
هرچند اجرای دوره‌ای تعمیرات ماشین‌آلات امری طبیعی در صنعت است، اما هم‌زمانی آن با خاموشی‌های گسترده و هشدارهای وزارت نیرو درباره پیک مصرف برق، نشان می‌دهد که احتمالاً این تصمیم بیش از آنکه برنامه‌ریزی‌شده باشد، واکنشی به شرایط بحرانی انرژی بوده است.
بعضی کارشناسان معتقدند که اعلام رسمی «تعمیرات» بیشتر پوششی برای تعطیلی ناگزیر در پی عدم امکان تأمین برق پایدار است. در حالی که پیش‌تر نیز برخی کارخانه‌های فولادی و سیمانی به‌طور غیررسمی از سهمیه‌بندی برق در تابستان خبر داده بودند.
پیامی به سیاست‌گذاران
این رخداد یک هشدار شفاف برای دولت و نهادهای بالادستی است؛ نمی‌توان توسعه صنعتی را ادامه داد، بدون آنکه به موازات آن ظرفیت زیرساخت‌های انرژی را افزایش داد. رشد صنعت، بدون سرمایه‌گذاری جدی در انرژی پاک، نیروگاه‌های مدرن، و به‌روزرسانی شبکه توزیع، تنها به توقف‌های مکرر، زیان‌های اقتصادی و بی‌اعتمادی عمومی ختم خواهد شد.
آینده صنعت در سایه ناترازی
در ماه‌های آینده، اگر راهکاری پایدار برای این ناترازی انرژی اندیشیده نشود، باید منتظر تکرار این تعطیلی‌ها در دیگر صنایع بزرگ کشور نیز باشیم.
تابستان سال ۱۴۰۴ نه فقط گرم‌تر، بلکه برای صنعت ایران داغ‌تر از همیشه خواهد بود.
نویسنده: فرنوش آباء