بنزین سوپر ۵۰ هزار تومانی و سیاست تازه دولت

به گزارش روبرونیوز،

    فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت در نشست خبری اخیر اعلام کرد که قیمت بنزین برای دهک‌های بالا افزایش می‌یابد؛ خبری که بار دیگر حساس‌ترین موضوع معیشتی ایرانیان یعنی انرژی و سوخت را در کانون توجه قرار داد. مهاجرانی تأکید کرد که این تصمیمات بر مبنای منافع ملی است و دولت در «انزوا» قرار ندارد بلکه انتخابی راهبردی دارد.

    اما این تنها بخشی از داستان است. همزمان، وزارت نفت دولت مسعود پزشکیان رسماً خبر از عرضه بنزین سوپر ویژه با قیمت بیش از ۵۰ هزار تومان در هر لیتر داده است.

محسن پاک‌نژاد، وزیر نفت، توضیح داد که این نرخ بر اساس هزینه خرید، حمل‌ونقل و مخارج واردات تعیین شده و ممکن است حتی بالاتر هم برود. او همچنین تاکید کرد که این قیمت‌گذاری ارتباطی با نظام سهمیه‌بندی فعلی ندارد و سهمیه‌های ۶۰ لیتری، نرخ‌های ۱۵۰۰ و ۳۰۰۰ تومانی و کارت‌های اضطراری تغییری نخواهند کرد.

۱. آماده‌سازی افکار عمومی

پیش‌تر سخنگوی دولت گفته بود «افزایش قیمت بنزین بدون آماده‌سازی افکار عمومی انجام نمی‌شود». حالا به نظر می‌رسد عرضه محدود بنزین سوپر ۵۰ هزار تومانی می‌تواند بخشی از همین آماده‌سازی باشد؛ یعنی معرفی یک نرخ آزاد و گران در کنار سهمیه‌های موجود، تا جامعه به تدریج با سناریوی افزایش چندبرابری قیمت‌ها روبه‌رو شود.

۲. استدلال دولت: اجبار، نه انتخاب

مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری، در نشست اخیر با رسانه‌ها بار دیگر تأکید کرد که «دولت حق انتخاب ندارد» و نمی‌تواند میلیاردها دلار صرف واردات بنزین کند تا دهک‌های پردرآمد آن را با لیتری ۱۵۰۰ تومان مصرف کنند. او این سیاست را ضرورتی برای اصلاح عدالت یارانه‌ای و کاهش فشار بر بودجه دولت می‌داند.

۳. پیامدهای اجتماعی و اقتصادی

• مسکن و معیشت: همزمان دولت از افزایش بسته حمایتی مستاجران سخن گفته، اما تجربه نشان داده که هر افزایش در نرخ سوخت به سرعت به بخش مسکن و اجاره‌بها نیز منتقل می‌شود.
• حمل‌ونقل و کالاها: تصمیم دیگر دولت برای تعیین سه نرخ پلکانی گازوئیل (۳۰۰ تومان، ۱۵ هزار تومان و ۳۰ هزار تومان) عملاً فشار مضاعفی بر بخش حمل‌ونقل و در نتیجه بر قیمت کالاها وارد خواهد کرد.
• محیط زیست: کیفیت پایین بنزین و گازوئیل تولید داخل طی دو دهه اخیر یکی از مهم‌ترین عوامل آلودگی هوا بوده است. واردات بنزین سوپر اروپایی می‌تواند در کوتاه‌مدت کیفیت سوخت مصرفی را بالا ببرد، اما در صورت محدود ماندن عرضه، اثر گسترده‌ای بر کاهش آلودگی نخواهد داشت.

۴. نقش بخش خصوصی

   یکی از نکات کلیدی، مشارکت پنج شرکت خصوصی در واردات بنزین سوپر است. این تغییر می‌تواند به معنای آغاز فرآیندی باشد که در آن دولت بخشی از بار واردات را به بخش خصوصی منتقل کرده و به تدریج بازار سوخت را از انحصار کامل خارج کند.

تصمیم دولت برای افزایش قیمت بنزین دهک‌های بالا و همزمان عرضه بنزین سوپر ۵۰ هزار تومانی، ترکیبی از سیاست‌های کوتاه‌مدت برای کنترل بحران انرژی و آماده‌سازی افکار عمومی برای اصلاحات بلندمدت است. اما همچنان پرسش‌های مهمی باقی می‌ماند:

• آیا دولت قادر به شناسایی دقیق دهک‌های پردرآمد خواهد بود؟
• افزایش پلکانی گازوئیل و عرضه بنزین گران، چه اثری بر معیشت اقشار متوسط و پایین خواهد گذاشت؟
• و در نهایت، آیا این سیاست‌ها می‌تواند ناترازی انرژی و بحران آلودگی هوا را واقعاً حل کند یا صرفاً آغاز موج تازه‌ای از گرانی‌هاست؟

نویسنده: دارا مجد