علت علاقه برخی به غذاهای خیلی تند یا ترش چیست؟

چه ادویه تند و آتشین باشد، چه چاشنی اسیدی یا ترش، انسان همواره با خطر گرایش به طعم‌های افراطی مواجه‌ است. این گرایش، مانند تماشای فیلم ترسناک، واکنش «جنگ و گریز» را در بدن تحریک می‌کند و به‌واسطه آن مغز آندروفین و دوپامین ترشح می‌کند؛ هورمون‌هایی که به انسان احساس خوشایندی می‌دهند.

الیسا تراکو، مدیر آزمایشگاه سلامت نوجوانان و کودکان در دانشگاه بین‌المللی فلوریدا، می‌گوید: «این چالش‌ها واقعا افرادی را جذب می‌کند که ازنظر روان‌شناختی به آن وابستگی دارند و رفتارهای احساساتی و پاداش‌‌جویی را دنبال می‌کنند، بنابراین هرچه خطرناک‌تر باشد هیجان‌انگیزتر می‌شود.»

رابرت پلگرینو، محقق فوق‌دکترا در مرکز حواس شیمیایی فیلادلفیا، می‌گوید که هم غذاهای ترش و هم غذاهای تند، از آنجا که اعصاب مختلف بدن را فعال می‌کنند، واکنش‌های دردناکی به دنبال دارند. وقتی بزاق دهان غذای تند را تجزیه می‌کند ماده شیمیایی «کپسایسین» موجود در آن به گلو، بینی و مری می‌رود و اعصاب درگیر در حس لامسه را فعال می‌کند. درد ناشی از آن درست مشابه دست‌ زدن به اجاق گاز داغ است.

به گفته او، می‌توانید در همه جای بدن ادویه را حس کنید. از طرف دیگر، ترشی اعصاب چشایی را فعال می‌کند. زمانی که فردی غذای ترش می‌خورد، بدن واکنش درد را آغاز می‌کند، زیرا ماده اسیدی را تشخیص داده است که بلعیدنش ممکن است مضر باشد. اما در هر دو مورد مغز می‌تواند واکنش درد اولیه را نادیده بگیرد. 

پل روزین، استاد روان‌شناسی دانشگاه پنسیلوانیا نادیده ‌گرفتن مغز را به توانایی انسان در تمایز قائل شدن میان درد جدی و «درد بی‌خطر» نسبت می‌دهد. او می‌گوید که خوردن مقدار متوسط تندی به طور کلی بی‌خطر است، اما با این‌همه بدن آن را همچون تهدیدی برای سلامت به شمار می‌آورد.

به گفته رزین، این همان جایی است که لذت به دست می‌آید، از جایی که واکنش بدن برای دست کشیدن از تشخیص تهدید آن را نادیده می‌گیرد. علاوه بر این مردم اغلب با فیلمبرداری از چالش‌های غذایی، و انتشار آن در رسانه‌های اجتماعی، باعث ترشح دوپامین مشابه می‌شوند، زیرا این شبکه‌ها بر پایه تقویت مثبت رفتار، به‌واسطه «پسندیدن» (لایک) و «دنبال کردن» (فالو)، طراحی شده‌اند. 

با وجود آنکه هورمون‌‌های احساسات خوب ممکن است هوس برخی از افراد را برآورده کند، اما این چالش‌های غذایی افراطی مشکلات و حتی حوادث مرگباری را هم به دنبال داشته‌اند.

سال گذشته یک نوجوان در ماساچوست پس از خوردن یک بسته چیپس‌ تورتیلا با عصاره فلفل در چالش شبکه‌های اجتماعی جانش را از دست داد. غذاهای بسیار ترش هم ممکن است عواقب زیانبار و خطرناکی داشته باشند.

در ماه آوریل، دختر ۱۰ ساله‌ای در بریتانیا پس از تماشای ویدیویی در تیک‌تاک، تُرشکی را که به‌شدت ترش بود خورد و به دنبال آن دچار سوختگی در ناحیه گلو شد. دکتر ادوین مک‌دونالد، متخصص گوارش در مرکز پزشکی دانشگاه شیکاگو، تاکید می‌کند: «با آنکه غذاهای تند و ترش در حد اعتدال بی‌خطرند، اما ادویه‌های قوی ممکن است شما را راهی بیمارستان کنند.»

به باور متخصصان، چالش‌های افراطی خوردن برای افراد مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای مانند فشار خون بالا و آسم خطرناک‌ است. بنابراین پیش از وارد شدن به هر چالشی بهتر است به‌خوبی فکر کنید.