سووشون؛ توقیف یا تبلیغ؟ از حاشیه‌های رسمی تا بازی‌های رسانه‌ای‌

به گزارش روبرونیوز،

سریال «سووشون» به کارگردانی نرگس آبیار، یکی از پرحاشیه‌ترین آثار شبکه نمایش خانگی در سال‌های اخیر بوده؛ نه به‌خاطر قصه‌ای سیاسی یا ساختاری تابوشکن، بلکه به‌دلیل همان چیزی که همیشه بلای جان تولیدات مستقل در ایران است: کشمکش میان مجوز، ممیزی و پلتفرم.

در حالی که قسمت اول «سووشون» در نماوا منتشر شد و بازخورد مثبتی از مخاطبان گرفت، تنها ۲۴ ساعت بعد از انتشار، ناگهان خبر توقیف آن توسط قوه قضاییه و سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر (ساترا) منتشر شد. اما چرا؟

علت توقیف چه بود؟

از نگاه رسمی، دو عامل اصلی باعث توقف پخش سریال شد:

 

1. نبود مجوز نهایی پخش از ساترا:

   با اینکه سازندگان سریال می‌گویند پیش‌تر اصلاحات لازم را اعمال کرده‌اند، اما ساترا تأکید داشت که نسخه نهایی همچنان تأیید نشده و نماوا بدون مجوز اقدام به پخش کرده است.

2. وجود صحنه‌های «نامناسب» از نگاه نهادهای نظارتی:

   گفته شد که بخشی از تصاویر – از جمله صحنه‌هایی مربوط به روابط زن و مرد یا پوشش برخی بازیگران – «مغایر با عرف جامعه» تشخیص داده شده و همین بهانه‌ای شد برای توقف سریال.

به گفته‌ روابط عمومی نماوا، اختلاف نهایی بر سر تنها ۶۲ ثانیه از اپیزود اول بوده که آن‌ها حاضر به حذف کاملش نشدند. همین ۶۲ ثانیه، منجر به توقیف سریال و حتی فیلتر شدن سایت نماوا برای مدتی کوتاه شد.

 نماوا قربانی شد یا مقصر؟

سکوت اولیه‌‌ نماوا در برابر اخطارها، به بسته شدن دسترسی کاربران و قطع شدن سرویس انجامید. بعدتر، این پلتفرم با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که به احترام نهادهای نظارتی و مخاطبان، تا تعیین تکلیف مجوز، از ادامه تبلیغ یا پخش سریال خودداری می‌کند.

با این حال، سوال این‌جاست: چرا نماوا با وجود اطلاع از خطر توقیف، دست به چنین ریسکی زد؟ و آیا این اولین بار است که پلتفرم‌های نمایش خانگی به استقبال توقیف می‌روند؟

تبلیغ هوشمندانه یا بی‌برنامگی؟

پیش از این هم سابقه «توقیفِ مشکوک» در شبکه نمایش خانگی وجود دارد. نمونه‌ معروفش، سریال «قورباغه» بود که درست پیش از پخش، با توقیف مواجه شد و همین حاشیه باعث شد یکی از پربیننده‌ترین سریال‌های پلتفرمی ایران شود.

در مورد «سووشون» نیز بعضی رسانه‌ها و منتقدان گمانه‌زنی کردند که شاید بخشی از این حواشی، عامدانه و با هدف جلب توجه عمومی طراحی شده باشد. در واقع، «سووشون» حالا خیلی بیشتر از آنچه تبلیغات معمولی می‌توانست رقم بزند، در فضای رسانه‌ای دیده و شنیده شد.

وضعیت فعلی؛ چه زمانی پخش می‌شود؟

پس از چند هفته مذاکره، سانسور و اصلاح، بالاخره سازندگان و ساترا به توافق رسیدند. سریال از توقیف خارج شده و قرار است پخش آن از اواخر تیر یا اوایل مرداد (احتمالاً ۳ مرداد ۱۴۰۳) از سر گرفته شود.

 

پلتفرم رسمی پخش، همچنان نماوا خواهد بود و با توجه به بازخورد بالای قسمت اول و حواشی متعدد، پیش‌بینی می‌شود قسمت دوم بازدیدی بسیار فراتر از حد معمول داشته باشد.

 

قربانی شدن اعتماد مخاطب

«سووشون» تنها یک سریال تاریخی نیست. این مجموعه حالا تبدیل به نمونه‌ای گویا از رابطه پیچیده میان سازندگان آثار فرهنگی، نهادهای ناظر و پلتفرم‌های پخش شده است. توقیف سریال – چه عامدانه بوده باشد چه ناخواسته – به هر حال تبدیل به یک ابزار تبلیغاتی مؤثر شد.

اما آن‌چه در این میان قربانی می‌شود، شفافیت و اعتماد مخاطب است. مخاطبی که نمی‌داند کدام ممنوعیت واقعی است و کدام بخشی از یک سناریوی بازاریابی پنهان. اگر روند «توقیف برای تبلیغ» ادامه یابد، به‌زودی نه تنها اعتماد مردم، بلکه اعتبار خود آثار نیز زیر سوال خواهد رفت.