بحران تازه در تهران؛ جمع‌آوری آنتن‌های موبایل و هزینه‌ای که مردم می‌پردازند
مدتی است که شهرداری تهران با تصمیمی جنجالی، روند جمع‌آوری آنتن‌های تلفن همراه (دکل‌های بی‌تی‌اس) را آغاز کرده است. اقدامی که به‌سرعت به یکی از مهم‌ترین مباحث شهری و ملی تبدیل شد؛ چرا که در شرایطی که کشور با بحران فیلترینگ، کاهش کیفیت اینترنت و اختلالات شبکه روبه‌روست، این تصمیم عملاً به افزایش مشکلات ارتباطی شهروندان دامن می‌زند.
مدتی است که شهرداری تهران با تصمیمی جنجالی، روند جمع‌آوری آنتن‌های تلفن همراه (دکل‌های بی‌تی‌اس) را آغاز کرده است.
اقدامی که به‌سرعت به یکی از مهم‌ترین مباحث شهری و ملی تبدیل شد؛ چرا که در شرایطی که کشور با بحران فیلترینگ، کاهش کیفیت اینترنت و اختلالات شبکه روبه‌روست، این تصمیم عملاً به افزایش مشکلات ارتباطی شهروندان دامن می‌زند.
از «تشعشعات مضر» تا «عوارض میلیاردی»
شهرداری در دوره‌های گذشته علت جمع‌آوری دکل‌ها را «اعتراض شهروندان به مزاحمت و نگرانی از تشعشعات مضر» عنوان کرده بود.
با این حال، آزمایش‌های سازمان انرژی اتمی نشان داده که سطح امواج رادیویی موبایلی در تهران، مطابق استانداردهای جهانی و فاقد خطر جدی برای سلامت است. حتی اپراتورها نیز تأکید کرده‌اند که تکنولوژی مورد استفاده در آنتن‌ها با معیارهای بین‌المللی هماهنگ است.
اما این بار، شهرداری از زاویه اقتصادی وارد شده است:
«اپراتورها در قبال سودهای میلیاردی باید عوارض پرداخت کنند؛ در غیر این صورت، دکل‌هایشان جمع خواهد شد.»
این چرخش موضع از سلامت عمومی به منافع مالی، نشان می‌دهد که اصل ماجرا بیش از آنکه به دغدغه‌های شهروندی مربوط باشد، به جنگ قدرت و درآمدزایی میان شهرداری و اپراتورها گره خورده است.
تبعات تصمیم جدید
طبق دستور اخیر، ۸۱۵ آنتن در تهران جمع‌آوری می‌شود:
- ۳۳۵ آنتن همراه اول
- ۳۰۰ آنتن ایرانسل
- ۱۸۰ آنتن رایتل
چنین حجمی از حذف تجهیزات، به معنای افت شدید کیفیت شبکه در پایتخت است. کاهش پوشش‌دهی در نقاط مختلف شهر، از مناطق پرتراکم مسکونی تا ایستگاه‌های حمل‌ونقل عمومی، نه تنها آنتن‌دهی موبایل را به‌شدت تحت‌تأثیر قرار می‌دهد بلکه دسترسی به اینترنت همراه را نیز بیش از گذشته محدود می‌کند.
تضاد منافع یا سوءمدیریت؟
- شهرداری به دنبال درآمد پایدار از محل عوارض دکل‌هاست.
- اپراتورها مدعی‌اند پرداخت چنین مبالغی نه تنها غیرقانونی بلکه مانع سرمایه‌گذاری در توسعه شبکه خواهد شد.
- شورای استان تهران هم درخواست داده بود اجرای این تصمیم حداقل شش ماه به تعویق بیفتد، اما شهرداری بدون توجه، دست به اقدام زده است.
این تضاد، در نهایت نه به سود شهرداری خواهد بود و نه اپراتورها؛ بلکه تنها مردم قربانی اصلی خواهند بود.
پیامدهای اجتماعی و اقتصادی
۱. تشدید نارضایتی عمومی: در جامعه‌ای که دسترسی به شبکه‌های اجتماعی و اینترنت آزاد به‌سختی ممکن است، قطع یا تضعیف موبایل‌دیتا آخرین ضربه به صبر مردم است.
۲. افزایش استفاده از VPN و فیلترشکن: با کاهش کیفیت شبکه داخلی، کاربران بیش از پیش به ابزارهای پرخطر و ناامن روی خواهند آورد.
3. ضرر به کسب‌وکارهای دیجیتال: فروشگاه‌های آنلاین، تاکسی‌های اینترنتی، استارتاپ‌ها و حتی خدمات بانکی موبایلی مستقیماً از کاهش کیفیت اینترنت ضربه خواهند خورد.
4. تصویر منفی در سطح بین‌المللی: تهران، به‌عنوان پایتخت، vitrine اصلی کشور است؛ ضعف ارتباطی در این مقیاس، پیامی منفی به سرمایه‌گذاران خارجی و ناظران جهانی مخابره می‌کند.
جمع‌بندی: مردم، بازنده همیشگی
تجربه نشان داده است که در سیاست‌گذاری‌های شتابزده و غیرکارشناسی حوزه ارتباطات، همواره این مردم هستند که هزینه اصلی را پرداخت می‌کنند.
امروز هم تصمیم شهرداری تهران به جمع‌آوری آنتن‌ها، درست در زمانی که کشور بیش از هر زمان دیگر به اینترنت و شبکه‌های پایدار نیاز دارد، می‌تواند آینده ارتباطات شهری را بحرانی‌تر از قبل کند.
پرسش کلیدی این است:
آیا این تصمیم به سود سلامت عمومی و رفاه شهروندان است یا صرفاً تلاشی برای پر کردن کسری بودجه شهرداری از جیب اپراتورها و در نهایت مردم؟
نویسنده: دارا مجد