قیمت احتمالی آیفون‌های سری ۱۷ در ایران؛ لوکس‌گرایی تحمیلی یا سیاست‌گذاری ناکارآمد؟

   با نزدیک شدن به زمان معرفی آیفون‌های سری ۱۷، بازار موبایل ایران دوباره پر از گمانه‌زنی‌ها درباره قیمت نهایی این محصولات شده است. در نگاه اول همه‌چیز به نرخ دلار وابسته به نظر می‌رسد؛ اما تجربه سال‌های اخیر نشان داده که قیمت جهانی آیفون تنها بخش کوچکی از پازل پیچیده بازار ایران است.

  واقعیت اینجاست که آیفون در ایران پیش از آنکه یک کالای تکنولوژیک باشد، به نمادی از شکاف طبقاتی و ناکارآمدی ساختاری تبدیل شده است. هزینه‌های متعددی همچون رجیستری، حقوق گمرکی، مالیات بر ارزش افزوده، سود بازرگانی، و کارمزدهای پنهان و آشکار باعث می‌شوند قیمت نهایی چند برابر ارزش واقعی گوشی باشد. به بیان دیگر، آنچه در آمریکا یا اروپا با یکی دو ماه حقوق یک کارمند متوسط خریداری می‌شود، در ایران معادل بهای یک خودرو دست‌دوم تمام خواهد شد.

برآورد قیمت احتمالی

با توجه به شرایط کنونی بازار و نرخ دلار آزاد در محدوده حدود ۱۰۰ هزار تومان، پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که آیفون ۱۷ پرومکس ـ که احتمالا در بازار جهانی حدود ۱۲۰۰ دلار عرضه خواهد شد ـ در ایران با احتساب تمام هزینه‌های قانونی و غیرقانونی، قیمتی بین ۳۰۰ تا ۳۵۰ میلیون تومان خواهد داشت. نسخه‌های پایه‌تر مانند آیفون ۱۷ یا ۱۷ پلاس نیز احتمالا بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ میلیون تومان معامله خواهند شد؛ ارقامی که فاصله‌ای نجومی با قدرت خرید بخش عمده‌ای از جامعه دارد.

فاصله با جهان

این روند به‌وضوح نشان می‌دهد که سیاست‌گذاری‌های تجاری و مالی کشور، به جای آنکه امکان دسترسی مردم به تکنولوژی روز را تسهیل کند، عملا آن را به امتیازی برای طبقه مرفه تبدیل کرده است. دولت سال‌هاست افزایش تعرفه‌ها را با شعار «حمایت از تولید داخل» توجیه می‌کند، در حالی که هیچ نشانه‌ای از رشد واقعی صنعت موبایل داخلی دیده نمی‌شود. نتیجه، چیزی جز جیب‌بُری رسمی و افزایش حس بی‌عدالتی اجتماعی نبوده است.

   سؤال ساده و بنیادین اینجاست: چرا یک جوان ایرانی باید برای خرید یک گوشی هوشمند، بهایی معادل چندین برابر جهانی بپردازد؟ تا زمانی که ساختارهای ناکارآمد اقتصادی و انحصارات قانونی بر بازار موبایل حاکم باشند، هر نسل جدید آیفون نه فقط نماد پیشرفت تکنولوژی، بلکه یادآور شکاف عمیق میان ایران و جهان خواهد بود.