خانه سینما در برابر کمیته اسکار: سکوت یا جدالی تازه؟
بیانیه اخیر خانه سینما بیشتر از آنکه آرامشبخش باشد، نمادی از بحران ساختاری مدیریت سینما در ایران است؛ بحرانی که امسال در آستانه اسکار با صدای بلندتری شنیده میشود.

انتخاب نماینده ایران برای حضور در اسکار همیشه با حرفوحدیث همراه بوده، اما امسال ماجرا شکل آشکارتری به خود گرفته است. هیات رئیسه خانه سینما در واکنش به بیانیه تند کمیته انتخاب فیلم، بیانیهای منتشر کرده که ترکیبی از دلجویی، گلایه و دعوت به سکوت است.
یک بیانیه، چند لحن
در این متن، از یکسو از اعضای کمیته بابت قبول دعوت خانه سینما و تلاش برای حضور ایران در اسکار تشکر شده و برای فیلم منتخب آرزوی موفقیت شده است. از سوی دیگر اما، از سینماگرانی که قرار بود در فهرست باشند و «بیدلیل کنار گذاشته شدند» عذرخواهی شده؛ اعترافی ضمنی به اینکه شفافیت در سازوکار انتخاب وجود نداشته است.
واکنش خانه سینما به حواشی کمیته اسکار؛ دعوت به سکوت یا آغاز یک جدال تازه
کمیته انتخاب نماینده ایران در بیانیه اخیرش با زبانی تند، به مدیریت صنفی و تصمیمهای پشتپرده تاخته بود. حالا خانه سینما در جواب، بدون نام بردن از افراد، سخن از «موارد دور از حقیقت و توهینآمیز» به میان آورده و تأکید کرده که به احترام همکاران، ترجیح داده در منظر عمومی سکوت کند و موضوع را در جلسهای حضوری حلوفصل کند.
جدالی فراتر از اسکار
ماجرا اما تنها به یک فیلم یا یک انتخاب محدود نمیشود. بسیاری از سینماگران معتقدند این اختلاف بازتاب یک شکاف قدیمی است:
- شکاف میان صنعت و صنف که به دنبال استقلال و شفافیتاند،
- و سیاستهای رسمی فرهنگی که مایل به کنترل و مدیریت از بالا هستند.
انتخاب فیلم برای اسکار، هرچند یک رویداد نمادین است، اما عملاً به صحنهای برای جدالهای صنفی و مدیریتی بدل شده؛ جدالی که هر سال در قالبی تازه خود را نشان میدهد.
چشمانداز پیشرو
آیا سکوت خانه سینما واقعاً راهی برای پایان ماجراست؟ تجربه سالهای گذشته نشان میدهد چنین بحرانهایی معمولاً با سکوت فراموش نمیشوند و در مقاطع حساس دوباره سر برمیآورند. به نظر میرسد برای پرهیز از تکرار این چرخه، نیاز به تدوین یک سازوکار شفاف و مستقل وجود دارد؛ سازوکاری که تکلیف همه طرفها را روشن کند و پای دخالتهای بیرونی را کوتاه.
بیانیه اخیر خانه سینما بیشتر از آنکه آرامشبخش باشد، نمادی از بحران ساختاری مدیریت سینما در ایران است؛ بحرانی که امسال در آستانه اسکار با صدای بلندتری شنیده میشود.
نویسنده: دارا مجد