حادثهای که غرور ملی مکزیک را لرزاند
شوک در مکزیک؛ وقتی رئیسجمهور زن هم امنیت ندارد
ماجرای شینباوم فراتر از یک حادثه شخصی است؛ این حادثه سؤالی بنیادین را مطرح میکند: در جهانی که زنان به بالاترین جایگاهها میرسند، چرا هنوز امنیت، ابتداییترین حق انسانیشان، تضمین نمیشود؟ در کشوری که رئیسجمهورش هم از آزار در امان نیست، چگونه میتوان از دخترانش خواست در خیابانها با ترس زندگی نکنند؟
مکزیک روزهای پرتنشی را میگذراند؛ اما اینبار نه بهخاطر کارتلهای مواد مخدر یا بحران سیاسی، بلکه بهدلیل رفتاری تحقیرآمیز با رئیسجمهور زن کشور در برابر دوربینها.
در ویدئویی که حالا میلیونها بار در شبکههای اجتماعی دیده شده، کلودیا شینباوم — نخستین رئیسجمهور زن تاریخ مکزیک — هنگام دیدار مردمی در مکزیکوسیتی، مورد آزار بدنی قرار گرفت.
در تصاویر مشخص است مردی از میان جمعیت بهناگاه نزدیک میشود، سعی میکند رئیسجمهور را بدون رضایت ببوسد و سپس بدن او را لمس میکند.
شینباوم با لبخندی اجباری تلاش میکند موقعیت را کنترل کند و میگوید:«عیبی ندارد، بیا عکس بگیریم.»
اما چند ثانیه بعد محافظان مداخله میکنند و مهاجم را کنار میزنند.
خشم عمومی؛ “اگر او امن نیست، پس چه کسی هست؟”
انتشار ویدئو موجی از خشم و شرم ملی در مکزیک به راه انداخت. کاربران شبکههای اجتماعی عملکرد محافظان رئیسجمهور را “رسواییآور” خواندند.
یکی از فعالان زن نوشت: «وقتی حتی رئیسجمهور کشور نمیتواند در میان مردم احساس امنیت کند، تصور کنید زنان عادی در خیابان چه میکشند.»
وزارت زنان مکزیک نیز در بیانیهای کمسابقه اعلام کرد:
«این حادثه یادآور واقعیتی تلخ است: در مکزیک، هیچ زنی، حتی رئیسجمهور، از خطر آزار در امان نیست.»
این بیانیه با حمایت بسیاری از گروههای مدنی روبهرو شد، اما همزمان شکاف جنسیتی در فضای سیاسی مکزیک را نیز عریانتر کرد.
رئیسجمهوری که قرار بود نماد امید باشد
کلودیا شینباوم، ۶۲ ساله، از حزب چپگرای حاکم، تنها چند ماه است که در بالاترین مقام اجرایی کشور قرار گرفته.
پیروزی او برای میلیونها زن مکزیکی، نمادی از پیشرفت تاریخی بود؛ در کشوری که سالهاست با نرخ بالای خشونتهای جنسیتی، قتلهای ناموسی و ناپدید شدن زنان روبهروست.
شینباوم از روز نخست وعده داد “میان مردم” بماند، با آنها دست بدهد و فاصله سنتی سیاستمداران با جامعه را بشکند.
اما حالا همان ویژگیِ مردمی بودن، به نقطهی آسیب تبدیل شده است.
تصاویر این حادثه نشان میدهد حتی در بالاترین سطح قدرت، بدن زن هنوز در معرض تهاجم فرهنگی و فیزیکی است.
تحلیلی فراتر از حادثه
ماجرا فقط یک برخورد فیزیکی نیست؛ بلکه بازتابی از وضعیت روان جمعی یک جامعه مردسالار است.
وقتی مردی میتواند بدون درنگ به رئیسجمهور کشورش نزدیک شود و او را لمس کند، یعنی هنوز احترام به مرزهای شخصی زنان در بسیاری از ذهنها “تعریف نشده است.”
این اتفاق نماد شکستی فرهنگی است، نه صرفاً خطای یک مست.
به همین دلیل بسیاری از تحلیلگران آن را «آیینه بحران ریشهدار مردسالاری در مکزیک» میدانند — بحرانی که حتی دموکراسی نوپای مکزیک هنوز نتوانسته از آن عبور کند.
نماد جهانی ناامنی زنان در قدرت
واکنشها تنها محدود به مکزیک نمانده است. رسانههای بینالمللی این حادثه را با عنوان “Assault on the President” پوشش دادهاند و برخی آن را نمادی جهانی از ناامنی زنان حتی در اوج قدرت توصیف کردهاند.
از فنلاند تا هند، از نیوزیلند تا مکزیک، بارها دیدهایم زنان سیاستمدار در فضاهای عمومی با رفتاری مواجه میشوند که اگر مردی در همان موقعیت بود، هرگز رخ نمیداد.
در واقع، حادثه مکزیک نشان داد “قدرت سیاسی” هنوز ضمانت فرهنگی برای احترام به زنان نمیسازد.
قدرت بدون حرمت
ماجرای شینباوم فراتر از یک حادثه شخصی است؛ این حادثه سؤالی بنیادین را مطرح میکند:
در جهانی که زنان به بالاترین جایگاهها میرسند،
چرا هنوز امنیت، ابتداییترین حق انسانیشان، تضمین نمیشود؟
در کشوری که رئیسجمهورش هم از آزار در امان نیست،
چگونه میتوان از دخترانش خواست در خیابانها با ترس زندگی نکنند؟
نویسنده: دارا مجد