بازگشت سایه مکانیسم ماشه بر سر ایران؛ بن‌بست دیپلماسی یا آغاز مذاکرات تازه؟
تحولات اخیر نشان می‌دهد پرونده هسته‌ای ایران وارد مرحله‌ای تعیین‌کننده شده است. مکانیسم ماشه دیگر یک تهدید نظری نیست؛ شمارش معکوس آن آغاز شده و هر تصمیمی در تهران می‌تواند معادلات منطقه‌ای و جهانی را دگرگون کند. در این میان، سکوت یا تأخیر ممکن است به معنای پذیرش خودکار بازگشت تحریم‌ها باشد؛ و این همان نقطه‌ای است که آمریکا روی آن حساب باز کرده است.
رأی نیاوردن قطعنامه پیشنهادی لغو دائمی تحریم‌های ایران در شورای امنیت، عملاً مسیر بازگشت تحریم‌ها از طریق مکانیسم ماشه را هموار کرده است. نماینده آمریکا در شورای امنیت بلافاصله پس از اعلام نتیجه تأکید کرد: «تأثیر عملی این رأی آن است که پس از پایان ۳۰ روز، تحریم‌های جمهوری اسلامی بازخواهد گشت.»
این موضع نشان می‌دهد واشینگتن می‌خواهد هم پیام تهدید را منتقل کند و هم دروازه مذاکره مستقیم را همچنان باز نگه دارد.
مواضع متناقض اروپا
فرانسه و بریتانیا از یک سو با آمریکا همصدا شده و از تصمیم شورای امنیت استقبال کردند؛ اما از سوی دیگر بر «تداوم راه‌حل دیپلماتیک» تأکید داشتند. این موضع دوگانه نشان می‌دهد اروپا همچنان مایل است نقش واسطه میان تهران و واشینگتن را ایفا کند، بدون آنکه از سیاست فشار آمریکا فاصله بگیرد.
انتقاد چین و روسیه؛ اختلافات در شورای امنیت
چین و روسیه به‌عنوان دو بازیگر کلیدی، صراحتاً از تصمیم اخیر انتقاد کردند. پکن و مسکو هشدار دادند که این روند تنها موجب افزایش تنش‌ها خواهد شد و دست‌یابی به یک توافق پایدار را دشوارتر می‌کند. این موضع‌گیری بازتابی از شکاف عمیق ژئوپلیتیکی در شورای امنیت است؛ شکافی که هر بار پرونده ایران مطرح می‌شود، پررنگ‌تر به چشم می‌آید.
ایران در آستانه انتخابی سخت
برای تهران، بازگشت تحریم‌ها به معنای تشدید فشارهای اقتصادی و سیاسی است. در عین حال، باز ماندن درِ گفت‌وگو ـ آن‌گونه که نماینده آمریکا اشاره کرده ـ فرصت بالقوه‌ای برای تغییر مسیر است. پرسش اصلی این است که جمهوری اسلامی آیا راه مقاومت و تقابل را انتخاب می‌کند یا ورود به مذاکره مستقیم با آمریکا را خواهد پذیرفت.
تحولات اخیر نشان می‌دهد پرونده هسته‌ای ایران وارد مرحله‌ای تعیین‌کننده شده است. مکانیسم ماشه دیگر یک تهدید نظری نیست؛ شمارش معکوس آن آغاز شده و هر تصمیمی در تهران می‌تواند معادلات منطقه‌ای و جهانی را دگرگون کند. در این میان، سکوت یا تأخیر ممکن است به معنای پذیرش خودکار بازگشت تحریم‌ها باشد؛ و این همان نقطه‌ای است که آمریکا روی آن حساب باز کرده است.
نویسنده: دارا مجد