سه ساعت خون دل ساختیم، شما با یک امضا نابودش کردید

   انتخاب فیلم «علت مرگ: نامعلوم» به‌عنوان نماینده ایران در اسکار ۲۰۲۶، موجی از واکنش‌ها را در فضای سینمایی کشور برانگیخته است؛ اما شاید تندترین واکنش، از سوی حامد بهداد و درباره فیلم «پیرپسر» باشد. بهداد در یادداشتی صریح و احساسی خطاب به هیأت انتخاب فیلم، انتخاب آن‌ها را به «سر بریدن پیرپسر» تشبیه کرد؛ فیلمی که او آن را یکی از مهم‌ترین تجربه‌های سینمایی سال‌های اخیر می‌داند.

گلایه‌ای از جنس ناامیدی یا اعتراض جدی؟

  بهداد در متن خود تأکید کرده که «پیرپسر» بدون سانسور و با وجود عبور از سدهای دشوار سانسور، جشنواره فجر، شرایط پخش و حتی حوادث سیاسی ـ نظامی ۱۲ روزه، به نمایش عمومی رسیده است. او با لحنی تلخ نوشت که تمام این تلاش‌ها «در شعبده دستان» هیأت انتخاب اسکار گم شد. این لحن نه فقط گلایه بلکه نوعی اتهام به سلیقه‌گرایی و شاید حتی نگاه غیرسینمایی در تصمیم‌گیری است.

تضاد همیشگی میان انتخاب رسمی و فیلم‌های مستقل

این اتفاق تازه‌ای در سینمای ایران نیست. تقریباً هر سال انتخاب نماینده ایران برای اسکار، به محل جدال سینماگران بدل می‌شود. از یک‌سو نهادهایی مانند خانه سینما و هیأت‌های انتخاب، سعی دارند فیلمی با «بیشترین شانس تطبیق با معیارهای آکادمی» معرفی کنند، و از سوی دیگر، بخشی از فیلمسازان این انتخاب‌ها را ناعادلانه، محافظه‌کارانه یا حتی سیاسی می‌دانند. بهداد در این میان، صدای بخش دوم است؛ صدایی که امسال از جنس اعتراض مستقیم و تند بیان شد.

«پیرپسر» و تصویر یک مقاومت هنری

  حامد بهداد در یادداشتش تلاش کرده «پیرپسر» را نماد نوعی مقاومت هنری بداند: فیلمی سه ساعته، بدون حذف و سانسور، ساخته‌شده در شرایط جنگی و بحران‌های متعدد. به بیان دیگر، او باور دارد که این فیلم نه‌فقط یک اثر سینمایی بلکه سندی از تلاش جمعی برای حفظ خلوص سینما در ایران است. از این منظر، کنار گذاشتن آن در رقابت اسکار، نوعی بی‌اعتنایی به این مقاومت تعبیر می‌شود.

پیامدها برای گفتمان سینمای ایران

  واکنش حامد بهداد بار دیگر گفتمان انتخاب نماینده ایران برای اسکار را به صدر اخبار آورده است. حتی اگر «پیرپسر» هرگز به آکادمی معرفی نشود، این اعتراض می‌تواند توجه افکار عمومی و رسانه‌ها را به سمت فیلم و شرایط تولید آن جلب کند. در نهایت، پرسش کلیدی اینجاست: معیار انتخاب فیلم برای اسکار باید صرفاً «شانس موفقیت بین‌المللی» باشد یا «نمایندگی شایسته‌ترین تجربه سینمایی سال ایران»؟